Anal Fissür (Makat Çatlağı)

Anal FissürAnüs (makat) bölgesindeki deride oluşan yırtık veya çatlaktır. Görünüş olarak küçük olmasına karşın verdiği rahatsızlık çok belirgindir. İlk bir aylık dönemdeki yırtıklara “akut anal fissür”, daha uzun süreli ve meme (şişlik) yapmış yırtıklara da “kronik anal fissür” (KAF) denir. Kadın ve erkekte aynı oranlarda ve her yaş grubunda görülebilir. Genelde fissür yüzeysel olarak başlar ve hızla derinleşip altta yatan makat iç kasına ulaşabilir. Bu durumda hastalık kronik hale gelir.

Çoğunlukla anal spazm oluşumuyla birlikte hastalar makatlarını sıkarak dışkılama gerçekleştirir. Bu dışkılama esnasında makatta çatlak oluşur. Bu duruma bağlı olarak, ağrı korkusuyla dışkılama gerçekleştirilmedikçe dışkı sertleşir ve fissür iyice derinleşir. Anal Fissür her yaşta görülebilmekle birlikte, sıklıkla genç ve orta yaş erişkinlerde rastlanır. Kadın ve erkeklerde eşit sıklıkta görülür, cinsiyet ayrımı yoktur. Gebelikte; kabızlık ve karın içi basıncını arttıran durumlarda daha çok görülür.

Anal fissürün en önemli belirtisi; özellikle dışkılama esnasında oluşan ve sonrasında da bir müddet devam eden şiddetli makat ağrısıdır. Bu ağrı hastalarımız tarafından genellikle “cam kırıklarını dışkılıyormuşum gibi” şeklinde ifade edilmektedir. Bu ağrının endişesiyle kabızlık meydana gelmekte ve “ağrı-kabızlık-spazm” şeklinde bir kısır döngü oluşmaktadır.

Diğer belirtileri ise tuvalet sonrası taze kırmızı kanama ve kaşıntıdır.

Anal fissür hastalığının tedavisinin temelini bu hastalığa sebep olan makat kasının aşırı kasılmasının (spazmın) gevşetilmesi oluşturur. Anal bölgenin iç tarafında bulunan ve adına “İnternal Anal Sfinkter” denilen bu kasta oluşan spazmın giderilmesi ile hastalık düzelir.

Makat çatlağında en net belirti ağrı ve yanmadır. Bu ağrı dışkılama sonrası şiddetlenir ve sonrasında 4-5 saat devam edebilmektedir, kimi hastalarda hiç dinmeyen bir ağrı söz konusu olabilir. Dışkılama sonrası fissürün yırtılmasıyla kanamalar ortaya çıkabilmektedir. Bu kanamalar damla şeklinde veya tuvalet kâğıdına bulaşan ince çizgiler şeklinde görülebilmektedir. Nadiren de olsa fissür tabanında damar varsa şiddetli kanama yapabilir.

Anal Fissür Nedenleri

•          Kabızlık ve sert dışkılama

•          Fazla ıkınma

•          Şiddetli ishal

•          Bazı hastalıklar (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit)

•          Gebelik ve doğum

•          Ters ilişki sonucu makat kaslarının zorlanması

•          Makat bölgesinde travma (lavman, rektal termometre, vb.)

•          Genetik faktörler